Kansdenken is niet hetzelfde als opportunisme
Denk jij in problemen of in kansen? Ga jij voor opportunisme of ben je iemand die nieuwe kansen creëert? Denken in kansen is een hele andere manier van denken dan de meeste mensen normaal in de praktijk doen. We zijn vooral geprogrammeerd om te denken vanuit angst en vrees vanuit zelfbehoud. Denken vanuit het risico verlagen dat ons iets negatiefs overkomt, waardoor we onszelf juist beperken in datgene wat we kunnen en zien. We leggen onszelf beperkingen op waardoor we geen ruimte zien of ervaren. Hierdoor wordt elke situatie tot een probleem gemaakt waarna een oplossing gezocht wordt vanuit hetzelfde denken. De oplossingen die hieruit voortkomen zijn altijd gekoppeld aan het eigenbelang en het behoud hiervan. Immers, jou of je team of organisatie mag niets negatiefs overkomen om staande te blijven. Dit is de basis voor opportunisme en maakt dat we alleen dingen doen als wij er met zekerheid beter of zeker niet minder van worden. We kiezen voor onze eigen veiligheid en ‘gecreëerde zekerheden’.
Als dit lang genoeg doorgaat, dan vinden er wel veranderingen of verbeteringen plaats, maar de vraag is of deze het werkplezier, het welbevinden van mensen, de werkplek en werkrelaties ook positief beïnvloeden. Het antwoord hierop is veelal nee want mensen gaan mentaal lijden en ervaren leegte omdat ze zichzelf niet meer herkennen en steeds verder van hun ware zijn komen te staan. Er is sprake van verwarring, vervreemding, verstarring. Door het overleven zijn of worden mensen de slechtste versie van zichzelf omdat elke verandering als iets negatiefs of dreigends ervaren wordt.
Het inzetten van instrumentele benaderingen, tools en technieken, heeft een beperkt effect omdat dit vooral op de ratio gericht is, waardoor de impact ervan beperkt is. Immers, mensen horen en snappen wel wat de bedoeling is, maar voelen en ervaren heel wat anders. Dit inwendige gevoel, de onderstroom met verborgen waarden en overtuigingen, zijn de eigenlijke beïnvloeders van elke situatie. Hoe meer je inzet op het tegengaan van dreigingen en mogelijke risico’s, des te meer mensen in termen van eigenbelang en opportunisme gaan denken en een bepaalde passieve houding aannemen waardoor elk goed bedoeld initiatief dreigt ten onder te gaan. Het resultaat is enorme verspilling van tijd, energie, moeite, aandacht, kwaliteiten en geld zonder verder te komen.
Hoe kan dit anders? Door een situatie op een andere manier te benaderen, niet als een probleem maar als een kans. Door mensen te leren denken om de kans te verhogen dat iets goeds en zinvols gaat ontstaan wat ons beter, bewuster en blijer maakt. Dit is de betekenis van Hoop. Door mensen vanuit Hoop te laten denken, gaat er een nieuwe wereld open van nieuwe kansen die we door ons huidige beperkte denken niet kunnen zien of voorstellen. Het creëert een spectrum van nieuwe handelingsmogelijkheden, die er nu niet zijn. We kennen en kunnen dit gewoonweg niet omdat we nu eenmaal zoals boven beschreven geprogrammeerd zijn.
Door Hoop toe te voegen aan het denken, worden mensen van binnen geraakt. En wel positief omdat het iets teweegbrengt waardoor we nauwer in contact komen te zijn met ons eigen mens-zijn. Hoop maakt direct contact met de onderstroom waardoor dat inwendige gevoel van afkeuring en het niet zien zitten en alles ver van je afhouden, geneutraliseerd en ontzorgd wordt. Er ontstaat nu besef, ruimte en zin voor alertheid en denken in nieuwe kansen en mogelijkheden zonder het gevoel te hebben minderwaardig te zijn of onderuit gehaald te worden. Hierdoor ontstaat er positieve energie en diepere verbinding met jezelf en anderen, waardoor er een ideeënstroom op gang komt met een constructieve houding om samen voor iets en elkaar te willen gaan. Dit is de basis voor vernieuwing en innovatie. Hoop brengt zo een ander gevoel bij mensen teweeg, die de instelling en daardoor het denken en handelen positief beïnvloedt. Dit gebeurt van binnenuit en wordt dus niet van buitenaf opgelegd. Dit is de kracht van Hoop. En door dit aan te leren, ermee te werken en te borgen in je denken en doen, kunnen we samen een kansrijke toekomst creëren waarin we de beste versie van onszelf zijn. Ik zeg: doen! Waar wacht jij op?